İşaret Dili Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

İşaret dili nedir, özellikleri nelerdir ve işaret dili neden önemlidir?

Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 10′unu engelli bireyler oluşturuyor.
Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı tarafından Devlet İstatistik Enstitüsü’ne yaptırılan “Türkiye Özürlüler Araştırması” ise Türkiye nüfusunun yüzde 12′sinin engelli olduğunu belirtiyor.
İşaret dili, işitme engelli bireylerle iletişim kurmak için oldukça önemli ve gereklidir. Fakat insanlar tam anlamıyla bu konuda bilinçlendirilemediği için işitme engelli insanlar birçok sorunla karşı karşıya kalmaktadır.
İşitme engellilerin karşılaştığı birçok sorunun temelinde engelsiz insanların onlarla iletişim kuramaması yatıyor.
İnsanlar bu dili bilmediği için karşılıklı iletişim kurulamıyor. Bu durum işitme engellilerin istihdam, eğitim, sağlık, sosyalleşme, ifade ve düşünce özgürlüğü gibi en temel insan haklarına erişimini engelliyor.
İşaret dili işitme veya konuşma engellilerin aralarında iletişim kurabilmek için el hareketlerini, yüz mimiklerini ve bir bütün olarak vücut dilini kullanarak oluşturdukları sessiz, görsel bir dildir.
Ülkeden ülkeye değişen işaret dilinin bölgelere göre farklılık gösteren aksan ve lehçeleri vardır. Ayrıca, Türk İşaret Dili ve Türkçe’nin gramer yapısı olarak birbirinden farklı iki dil olduğunu belirtmek gerekiyor.
Günümüzde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde kullanılan İşaret Dili ise kökeni 16. ve 17. yüzyıllarda Osmanlı Devleti’ne uzanan Türk İşaret Dili, kısaca TİD.Tarihi oldukça eskiye dayanan TİD’nin Osmanlı mahkemelerinde bu dilin kullanıldığına dair bilgiler vardır.
İlk işitme engelliler okulu yine Osmanlı döneminde II. Abdülhamit tarafından 1902′de kurulan Yıldız Sağırlar Okulu’dur ve günümüz TİD’nin temelinin burada atıldığı tahmin edilmektedir.
İşaret dili görsel bir dil olduğu için yazılı tarihte yaygın olarak kayıt altına alınmamıştır.

İşaret dilinin ana özellikleri;İşaret dilleri de sözlü diller gibi gramer yapısına sahiptir. Sanılanın aksine sözlü dillerden daha basit bir yapıda değildir.
Her işaret dilinin kendine özgü gramer kuralları vardır. Her kavram için kullanılan işaretler kullanıcılar arasında ortaktır.
Her ülkenin kendi işaret dili vardır.
Sözel diller ve işaret dilleri birbirlerinden etkilense de farklı yapı ve kullanım içerirler.
Diğer dillerde olduğu gibi işaret dilinin de kullanımının erken yaşta öğrenilmesi gerekmektedir.